24 maart 2023

IVN roept vrijwilligers op om te inventariseren in het beekdal

ivnHEEZE – LEENDE – In het kader van haar 50-jarig bestaan neemt IVN Heeze-Leende de uitdaging aan om in 2020 de flora en fauna in kaart te brengen in het beekdal van de Kleine Dommel. Gedurende het hele jaar (dat 1000-soortenjaar is genoemd) zullen tellingen plaatsvinden in dit gebied. In de praktijk wil IVN zoveel mogelijk soorten waarnemen. Uiteraard doet de lokale IVN-afdeling dat in samenwerking met de gebiedseigenaren, zoals Staatsbosbeheer, Brabants Landschap en Waterschap De Dommel. Het beekdal, tussen de A67 en de Somerenseweg, is het onderzoekgebied naar allerlei soorten, zoals insecten, vogels, amfibieën, planten, enz.

(c) margot van den boer

(c) margot van den boer

Veel specialisten zullen betrokken zijn bij het onderzoek, maar het is niet alleen werk voor deskundigen. Iedereen kan, met enige instructie, meedoen aan de soorteninventarisatie.

Ter voorbereiding op het inventariseren in het soortenjaar zal er op zondag 12 januari om 13.30 uur een lezing plus instructie gehouden worden in het Heidecafé op de Plaetse. Daar zal Timo Roeke, projectleider PR & Communicatie van Waarneming.nl, uitleg geven over de methode van het vastleggen van waarnemingen in het veld. Waarneming.nl is het grootste natuurplatform van Nederland. Zij wil iedereen in staat stellen om natuurwaarnemingen op te slaan en te delen via internet.

 

Het vastleggen van de soorten die voorkomen in het beekdal van de Kleine Dommel vormt de basis van bescherming en behoud van dit unieke stukje natuur met zijn grote rijkdom aan planten en dieren. Daarnaast kan IVN haar educatieve taak alleen maar invullen als ze voldoende kennis heeft van haar omgeving. Opbouw van kennis en het plezier om (samen) de natuur te beleven gaan hierbij hand in hand.

Iedereen die volgend jaar mee wil inventariseren in het beekdal is welkom tijdens de instructie op 12 jan.

Voor meer informatie over het Soortenjaar van IVN Heeze-Leende: zie www.ivn.nl/heeze-leende

Vlieg er eens uit met het IVN

(c) margot van den boer

(c) margot van den boer

ivnHEEZE – Op zondag 19 mei is er weer een publiekswandeling. Onder het motto “Wie ziet ze vliegen?” kunt u onder leiding van natuurgidsen van IVN Heeze-Leende wandelen langs het Rulse laarzenpad. Het vertrek is om 14.00 uur vanaf de parkeerplaats aan de Rul (Natuurpoort De Plaetse) in Heeze. Het is een wandeling voor het hele gezin. Deelname gratis. Waterdicht schoeisel aanbevolen.

Ja, er vliegt heel wat rond in dit kleinschalige beekdallandschap van de Rul ofwel Kleine Dommel. De Rul is een laaglandbeek die door een akkerlandschap met eikenwallen en broekbossen kronkelt. Het natte beekdal vormt een overgang tussen de droge heide in het oosten en de hogere akkers in het westen. Door de verschillende biotopen kent het gebied een rijke variatie aan planten, vogels en andere levensvormen. In deze tijd van het jaar hoor je overal zingen en zoemen dat het een lieve lust is. De wielwaal, de matkopmees en de kleine ijsvogelvlinder komen hier voor. In de eikenwallen leven merels, groene spechten wezels, spitsmuizen, egels en citroenvlinders. De broekbossen (elzen, berken, linden) zijn belangrijk voor de migratie van zoogdieren, vogels, amfibieën en insecten. De poelen zijn een broed- en paaiplaats voor veel amfibieën. De afwisseling tussen verschillende landschappen maakt deze wandeltocht extra-aantrekkelijk.
Voor een overzicht van alle wandelingen zie de website: www.ivn.nl/heeze-leende

IVN Heeze-Leende denkt mee over biodiversiteit in De Bulders

Randweg-eiken3HEEZE – Al bij de eerste ontwerpplannen voor de nieuwe wijk de Bulders en de aanleg van de randweg zijn de IVN werkgroepen Bomen en Milieu & Landschapsbehoud betrokken. De projectontwikkelaar De Bulders BV prijst de wijk aan als duurzaam. Duurzaamheid moet natuurlijk zowel in de bebouwing als in het openbaar groen tot uiting komen. De projectontwikkelaar organiseerde een workshop waarin de mogelijkheden werden verkend. Daaraan heeft het IVN deelgenomen.
Het IVN heeft een beplantingsplan gemaakt voor de randweg, met ruimte voor inheemse planten, en ook geadviseerd met de boomsoortkeuze. Er zal een wadi aangelegd worden voor waterberging. Door aanplant van o.a. groen blijvende wintereiken langs de randweg worden gaten in de fourangeerroutes van vleermuizen gedicht. Er komen straatlantaarns die alleen omlaag schijnen met aangepast licht om vleermuizen en uilen minimaal te storen. Het IVN adviseert inheemse planten, met name besdragende heesters te planten, die voedsel bieden aan dieren.
Ook maaibeleid draagt bij aan vergroting van de biodiversiteit. Door bloemen en planten waar insecteneitjes en overwinterende insecten op zitten zo lang mogelijk met rust te laten, krijgen insecten meer kans. Het IVN zou graag zien dat nieuwe bewoners door de gemeente actief worden gestimuleerd hun tuinen zodanig in te richten dat met name vogels en insecten er alle kansen krijgen. Heeze-Leende heeft zich aangesloten bij operatie Steenbreek. Dit initiatief wil iedereen enthousiasmeren om de leefomgeving te vergroenen en te zorgen voor een klimaatbestendige en gezonde leefomgeving. Een nieuwe wijk biedt een uitgelezen kans dit in praktijk te brengen. Er is ook een tuinvogelconsulente die bewoners kan adviseren.

Laat je verrassen in het beekdal bij Kapellerput

Kronkelende beek; Foto Ben Pollmann

Kronkelende beek; Foto Ben Pollmann

HEEZE – Als je wilt zien wat er met een landschap gebeurt als de mens zich er niet meer mee bemoeit dan is een wandeling langs de beek bij Kapellerput een goede gelegenheid. Op zondag 17 maart kunt u met de natuurgidsen van IVN Heeze-Leende een boeiend stukje Brabants landschap bezoeken. Het vertrek is om 14.00 uur vanaf de parkeerplaats van het conferentiecentrum.

Wat maakt een wandeling door het beekdal van de Sterkselse Aa nu zo bijzonder? Het is vooral de dynamiek die uitgaat van het landschap. Doordat de beek tegenwoordig weer vrij mag kronkelen (meanderen) kunnen er onverwachte dingen gebeuren. Als er veel regen valt dan kan zo maar een stuk oever afbrokkelen, waardoor er een boom over de beek valt. De beek zal hierdoor een andere loop nemen. Op deze manier is gedurende een hele lange periode, waarin de beek zonder invloeden van de mens haar gang kon gaan, het huidige landschap ontstaan. Momenteel vormt de Sterkselse Aa de grens tussen het landgoed Kapellerput en Kempenhaeghe. De gidsen van het IVN nemen u mee op een ontdekkingstocht door dit gebied, waarin al goed te merken is dat het voorjaar er aan komt. Diverse planten laten zien dat ze de winter weer hebben overleefd, terwijl overal om ons heen de vogels laten horen dat ze er weer (of nog) zijn. En als we geluk hebben zien we plotseling een blauwe flits laag over het water scheren: de ijsvogel, ons eigen pareltje van Brabant. Eén ding is zeker: een wandeling langs een beek is nooit saai!
De deelname aan deze wandeling voor het hele gezin is gratis. Voor een overzicht van alle IVN-wandelingen zie de website: www.ivn.nl/afdeling/heeze-leende

Wandelen en kijken naar vogels, vissen en varkens

IVN

IVN

HEEZE – LEENDE – Wilt u ook eens wandelen door het dal van de Tongelreep? Dat kan met de natuurgidsen van IVN Heeze-Leende op zondag 17 februari. “Wij gaan dan op zoek naar vogels, vissen en varkens. Vertrek om 14.00 uur van de parkeerplaats van Hengelsport-vereniging Venbergen, Valkenswaard.”

 

“Een wandeling door het gebied van de Tongelreep is erg afwisselend. Het begint al bij de visvijvers waar baars, snoekbaars, paling en karper gevangen wordt. Over onverharde paden lopen we langs populieren waar spechten grote gaten in hebben gemaakt. Die worden door diverse andere vogels gebruikt en ook door vleermuizen. Op de kweekvijvers zien we veel watervogels, rietgors en karekiet, Met wat geluk zie je zelfs de ijsvogel over het water scheren. Geleidelijk aan begint ook het ruigere werk, de grote vlakte met schapen, Schotse Hooglanders en, jawel: wilde zwijnen. Langs de paden is de grond overal omgewoeld door zwijnen. Op zoek naar eikels, zaden en kevers laten ze hun sporen na. Na nog meer water en meer vogels komen we bij de Drie Bruggen, langs de vispassage, over het sluisje van de Tongelreep. Nu zien we een zoelplek waar varkens zich in de modder wentelen om zich van insecten te ontdoen. Behalve van vogels, vissen en varkens kunnen we volop genieten van de prachtige bomen en heesters in dit gebied: knotwilgen, hulst, vlier, sleedoorn, braam, Gelderse roos. Kortom, er is geen betere manier om de zondagmiddag door te komen dan met een wandeling van het IVN bij de Tongelreep.
De deelname aan deze wandeling voor het hele gezin is gratis. Voor een overzicht van alle IVN-wandelingen zie de website: www.ivn.nl/afdeling/heeze-leende

Ontmoet de prehistorie bij Leenderstrijp

Pingoruine (c) margot van den boer

Pingoruine (c) margot van den boer

HEEZE LEENDE – Je hoeft helemaal niet zo ver te gaan om met eigen ogen de restanten uit de ijstijd te zien. Een wandeling met de natuurgidsen van IVN Heeze-Leende in de omgeving van Leenderstrijp is voldoende om een indruk te krijgen van de krachten van de natuur. “We gaan o.a. naar het Klein Hasselsven om de overblijfselen van een pingoruïne te zien. Maar ook verhalen uit een minder ver verleden zullen aan de orde komen. Een beetje historie en veel natuur, dat kunnen de deelnemers aan de publiekswandeling verwachten op zondag 16 december. Het vertrek is om 14.00 uur vanaf het einde van de Heerstraat voorbij het boswachtershuisje.

Het Klein Hasselsven, oftewel Klokven, is een zogenaamde pingoruïne uit de ijstijd. Pingo’s zijn ontstaan in de ijstijd doordat grondwater omhoog kwam en onder het oppervlakte van de toendra bevroor. Daarbij werd de zandlaag omhoog en in zijwaartse richting geduwd en vormde een heuvel die door de eskimo’s “pingo” werd genoemd. Na het smelten van het ijs klapte de heuvel als het ware ineen en ontstond er een kuil met water en opstaande randen.
Na het bezoek aan het Klokven lopen we langs de vleermuizenkelder, een restant uit de tweede wereldoorlog. In de verte zie je de molen, een typische heimolen. De legende over de klokken uit de oude Sint-Janskapel zal zeker niet ontbreken.
Het wordt een aangename wandeling voor het hele gezin in de mooie natuur van Leenderstrijp. Deelname is gratis.”

Voor meer informatie zie de website van het IVN: www.ivn.nl/heeze-leende

Lezing IVN: Diersporen vertellen een verhaal

 

Annemarie Diepenbeek

Annemarie Diepenbeek

HEEZE – Op woensdag 28 november houdt Annemarie van Diepenbeek een lezing over Diersporen in het IVN-gebouw, de Sleutelbloem, Strabrecht 14 in Heeze. Het begint om 20.00 uur. Er is koffie vanaf 19.45 uur. Als je erbij wilt zijn dan is het aan te bevelen om op tijd te komen, want vol=vol.

Sporen081018_0859

Betrapt, door de afdruk in het zand                       (c) margot van den boer

 

Op het moment dat alle wandelaars verdwenen zijn, speelt zich in het bos en het veld heel wat af. Zelfs in de eigen achtertuin en in het stadspark vinden onder de nachtelijke sterrenhemel miniatuurdrama’s, stoeipartijen en feestmaaltijden plaats, waaraan wij mensen part noch deel hebben. Immers, wilde dieren zijn schuw en ze houden zich verborgen voor de mens. Toch kan de oplettende wandelaar die aanwezigheid van veel dieren zien als hij de sporen maar weet te herkennen. Diersporen vertellen welk dier hier was, wat het deed, wat het gegeten heeft, hoe het woont en leeft.
Diersporen geven een extra dimensie aan het buiten zijn; zij zijn de stille getuigen van die andere, zonder kompas en routebeschrijving vaak ’s nachts op pad zijnde wandelaars. Na deze lezing herken je de die tekenen beter en dat maakt elke natuurwandeling leuker en spannender.

Annemarie van Diepenbeek is de grootste Nederlandse expert op het gebied van diersporen en Europese zoogdieren. Als veldbiologe houdt zij zich vooral bezig met zoogdieren, reptielen en amfibieën en hun sporen. Zij heeft diverse veldgidsen op dit gebied op haar naam staan.
De lezing is een introductie in het brede scala aan sporen van inheemse zoogdieren, vogels, reptielen en amfibieën. Te denken valt aan loopsporen, vraat- en prooiresten, uitwerpselen, zoel- en zandbaden, veren en vervellingen, veeg- en schuursporen, holen en nesten.
Voor meer informatie: zie www.ivn.nl/heeze-leende

Wandelen naar het geheimzinnige Bultven

 

 

Lange Bleek Foto Ko Dousma

Lange Bleek Foto Ko Dousma

HEEZE – LEENDE – STERKSEL – Wat gaat er boven een lekkere herfstwandeling door het bos? Beetje mist, de lucht van vochtige aarde en natuurlijk paddenstoelen. En waar kan je dat het beste beleven dan bij de Lange Bleek gemeente Sterksel, samen met de natuurgidsen van IVN Heeze-Leende? Op zondag 18 november is er weer een wandeling voor het hele gezin. Vertrek om 14.00 uur vanaf het monument hoek Vlaamseweg / Lange Bleek.

Het natuurgebied Lange Bleek is een stuk natuur van ca. 280 ha met een zeer grote biodiversiteit. Er ligt een ven, het Bultven, er is heide, grasland, akkerland en bossen. Het gebied is zeer veelzijdig in soorten van zowel flora als fauna.  Het sluit aan bij de Herbertusbossen en de Somerense Heide.

Villa Elias Foto Heemkundekring HLZ

Villa Elias Foto Heemkundekring HLZ

De Lange Bleek heeft enkele heidevelden, diverse bosgebieden en een mooie heuvelachtige overgang naar het Peelven. En niet te vergeten een prachtig ven met een eilandje middenin het gebied. Een aantal oude wandelpaden completeren het geheel. Het ven is bekend onder de namen Bultven of Eliasven. Midden in het gebied kunt u nog de funderingsresten van een formidabele villa aantreffen van de joodse fabrikantenfamilie Elias, waarnaar het meertje genoemd is. Het gebied kent een bewogen geschiedenis. Wat de natuur betreft: sinds de opschoning van het ven groeit er weer gagel, moeraswolfsklauw en kleine zonnedauw. Verder groeien er bijzondere struiken in de buurt van de vroegere villa. Het gebied wordt deels begraasd door runderen en schapen. Een uniek gebied om in de herfstsfeer te komen.

In januari start de nieuwe Natuurcursus, een opstapcursus voor wie iets meer van de natuur wil weten. De cursus loopt van eind januari tot half oktober 2019. Voor meer informatie hierover en over de IVN-wandelingen: zie www.ivn.nl/heeze-leende

Roofvogel-expert in ‘t Perron

Visarend, foto WikiImages

Visarend, foto WikiImages

HEEZE – Op donderdag 18 oktober is Henk Sierdsema te gast in ’t Perron in Heeze voor een lezing over roofvogels. De avond wordt georganiseerd door de vogelgroep van IVN Heeze-Leende. Het begint om 20.00 uur en de toegang is gratis.

Henk Sierdsema is geen onbekende voor vogelliefhebbers. Vorig jaar hield hij nog een lezing in het IVN-gebouw over “Roofvogels in Nederland”. Het bleek een schot in de roos te zijn. Er kwamen meer belangstellenden opdagen dan er plaatsen waren in de Sleutelbloem. Daarom komt Sierdsema opnieuw naar Heeze.
Henk Sierdsema, van huis uit bioloog, is senior onderzoeker van Sovon Nederland. Hij is (roof)vogelkenner bij uitstek en geeft regelmatig lezingen.

Oehoe, foto Silke

Oehoe, foto Silke

Iedereen is van harte uitgenodigd voor de lezing. Voorkennis is niet nodig. Ook als je de lezing van Henk Sierdsema eerder gehoord hebt dan is een bezoek aan ’t Perron aan te bevelen, omdat geen enkele lezing van Sierdsema gelijk is aan de vorige. Alleen al zijn prachtige foto’s zijn zeer de moeite waard! Tijdens de lezing zullen allerlei soorten roofvogels de revue passeren, met speciale aandacht voor de kenmerken van de soorten en hun leefgebied. In Nederland komen 16 soorten roofvogels wijdverspreid voor.

Voor meer informatie zie de website: www.ivn.nl/heeze-leende

De Lange Bleek in Sterksel

HEEZE – STERKSEL – In september 2016 is onder andere Marco Wijnands gestart met een Natuur Gidsen Opleiding. Deze NGO duurt 2 jaar en deelnemers komen uit diverse IVN afdelingen uit ZuidOost Brabant, zoals de IVN afdelingen uit Asten-Someren, Geldrop, Laarbeek, Heeze-Leende, Nuenen en Helmond.
In totaal zijn er 27 afstuderende cursisten.

Marco: “Eén van de opdrachten was om een natuurgebied te observeren en hier een verslag van uit te brengen.
Samen met 2 andere cursisten is onze keuze gevallen op de Lange Bleek in Sterksel een natuurgebied van ca. 293ha.
Dit veelzijdige natuurgebied bestaat uit heide, loof- en naaldbossen en een ven. Dit ven heet het Bultven maar wordt in de volksmond ook vaak Eliasven genoemd. Dit naar één van de vorige eigenaren van dit huidige natuurgebied.
Deze naam heeft mijn aandacht getrokken omdat ik zelf uit Eindhoven kom en vroeger heb gespeeld op het oude fabrieksterrein van de voormalige Stoomlinnenfabriek Elias.

Uiteindelijk ben ik meer te weten gekomen over deze familie en het gebied.
Zij hebben in 1926 een Landhuisje of ook wel een jachthuisje laten bouwen voor een broer van de eigenaar die van jagen hield. Architect was C. Smit uit Eindhoven. In 1927 verrees een Boerderij van architect A. Clement uit Eindhoven. Deze worden op dit moment nog steeds bewoond.

Villa Elias achterzijde

Villa Elias achterzijde

In 1931 bouwden zij een landhuis als zomerverblijf heden ten dage Villa Elias genoemd.
Dit buitenhuis was van de hand van architect P.B. van Heugten uit Eindhoven.
Deze gegevens waren tot voor kort niet bekend, maar heb ik na veel speurwerk en medewerking van anderen boven water weten te krijgen, samen met originele bouwaanvragen en de daarbij behorende bouwtekeningen.
Van de familie heb ik uiteindelijk ook nog een foto ontvangen van de voorzijde van het buitenhuis. De foto die tot nu toe alleen bekend was is namelijk van de achterzijde.

Villa Elias voorzijde

Villa Elias voorzijde

De auto’s staan aan de voorzijde van het gebouw en de restanten van de fundaties van nu.
Dit is namelijk uit de bouwtekening te halen.

 

Deze informatie en meer over het gebied wil ik graag met iedereen delen en heb het daarom op 2 informatieborden laten zetten in samenwerking met Brabants Landschap.

Deze informatieborden worden op zaterdag 2 juni om 13:30 uur onthuld op de Lange Bleek. Deze onthulling zal worden gedaan en bijgewoond door de nazaten van de familie Elias.
Tevens is dit voor alle belangstellende bij te wonen.”

Meer over het gebied is te lezen op www.langebleek.nl